MDK 2, ul.Bernardyńska 14a, PL 20-950 Lublin tel./fax +48 (81) 53-208-53, e-mail:sekretariat@mdk2.lublin.pl

historia /// galeria

Klasztor niegdyś P.P.Bernardynek, zajmowany obecnie przez zakon O.O. Jezuitów w części pn.-wsch. i Młodzieżowy Dom Kultury w części południowo-zachodnim, usytuowany jest w centrum miasta, pomiędzy ulicami Królewską i Bernardyńską. Dawny numer policyjny: 204. Księgi hipotecznej brak. Obiekt został wpisany do rejestru zabytków 10.03.1967 r. pod nr A/265.

Fundacja kościoła i klasztoru P.P.Bernardynek czyli zakonu Św.Klary w Lublinie łączy się z nazwiskiem Piotra Czernego, chorążego lubelskiego, który w 1617 ofiarował bernardynkom dom i plac znajdujący się w pobliżu klasztoru bernardynów. W tym samym roku Marcin Siemieński, cześnik lubelski przekazał im domostwo wraz z placem kupionym specjalnie w tym celu od Michnikowskiego - łowczego lubelskiego.

W 1618 r. został wystawiony na tym terenie drewniany kościółek, a w dzień Św. Marka tegoż roku odbyło się uroczyste sprowadzenie sześciu sióstr z Krakowa wraz z ich przeoryszą Marianną Maciejowską.

W 1622 r. wzniesiona została w posagu przez Elżbietę Siemińską kolejna kamienica. Pięć lat później opat Koprzywnicki Mikołaj Wojciech Gniewosz ofiarował plac na kościół, a siostry nabyły obok drugi. Planowana budowę kościoła murowanego, poprzedził zakup jeszcze jednego placu w 1636 r. Zatem w 1636 r. kiedy to rozpoczęto wznoszenie kościoła, bernardynki posiadały pięć placów i trzy domy leżące między Korcami a ulicą Bernardyńską.

Prace rozpoczęto od kościoła a budowa postępowała stosunkowo szybko. W 1643 r. zbierano już ofiary na dachówkę. Pierwszy przekaz dotyczący budowy klasztoru pochodzi z 1646 r. i mówi o przebudowaniu konwentu lubelskiego. Być może była to modernizacja trzech starych kamienic (czy domów), w których dotychczas mieszkały siostry, połączona z budową całego założenia. Na planie Bekiewicza z 1647 r. widoczny jest wysoki budynek kościoła połączony od strony kruchty z zabudowaniami a dalej z murem biegnącym do ul. Bernardyńskiej a przylegającym do dworu Gorajskich. Nieczytelność tego fragmentu mapy uniemożliwia pełniejszą interpretację.

Z całą pewnością mur przy posesji Gorajskich był częścią trójskrzydłowego założenia, które powstało w pierwszym etapie budowy. Być może etap ten był znacznie rozciągnięty w czasie, gdyż w latach 1669-1675 dobudowywano piętro nad refektorzem, cztery cele sklepione i kończono budowę dolnego i górnego dormitarza, natomiast część klasztoru była już w bardzo złym stanie. Tymi zniszczonymi zabudowaniami były prawdopodobnie kamienice przy ul.Bernardyńskiej. Potwierdzałby to przekaz z lat 1678-81, kiedy to wystawiano czwartą część klasztoru, a jedyną część odbiegającą w rzucie od pozostałych jest właśnie część zachodnia. Wybudowane z włączeniem przynajmniej niektórych części zniszczonych kamienic nie stapiały się idealnie z reszta. Forma jaką nadano wtedy klasztorowi pozostała niezmnieniona przez następne dwieście lat. Oczywiście prace przy klasztorze trwały właściwie cały czas, były to jednak doraźne naprawy, większe lub mniejsze remonty i prace zabezpieczające.

W 1695-98 r. cały klasztor został pokryty gontami.

W latach 1719-23 zwalone (od kilkunastu lat) cele odbudowano kryjąc drewnianym pułapem za sklepionymi pomieszczeniami pod nimi. W czterech innych wymurowana nowe sklepienia. Położono nowy dach od furty do refektarza.

W latach 1736-39 «... ze starego sklepu babiniec wymurowano ...» W 1742 r. dwie zniszczone cele zamieniono na parlatorium przykrywając je sklepieniem.

Po pożarze w 1768 r., w którym ogień nie wyrządził wielkich szkód, wyremontowano, jeszcze tego samego roku trzy skrzydła,a w następnym czwarte.

W 1864 r. nastąpiła kasata zakonu. Zakonnice wprawdzie zostały na miejscu, skonfiskowano im jednak majątek, przydzielając skromne pensje. W tej sytuacji zaczęło brakować funduszy na remonty. Budynki coraz bardziej podupadały. Jeszcze w 1871 r. pokryto budynki klasztorne blachą na koszt państwa.

W 1887 r. zamknięto klasztor. W jego części bliższej kościoła urządzono mieszkanie dla księdza i służby.

W 1896 r. rozebrano zachodnie skrzydło z istniejącym tu głównym wejściem do klasztoru z barokowym portalem z ok.1677 r. uzasadniając konieczność poszerzenia ul.Bernardyńskiej.

W 1904 r. dokonano rozbiórki dwóch następnych skrzydeł, czyli północno-wschodniego, oraz innych istniejących tu budynków oraz innych istniejących tu budynków. Na ich miejscu został wystawiony gmach Szkoły Handlowej Zgromadzenia Kupców im. A. i J. Vetterów wg. projektu architektów Teofila Wiśniewskiego i Józefa Holewińskiego. Własnością szkoły stało się północno-zachodnie skrzydło klasztoru użytkowane na cele mieszkalne.

W 1977 r. rozpoczął się generalny remont. Wykonano wtedy:

• izolację pionową w piwnicach;
• dodatkową, ewakuacyjną klatkę schodową;
• nową więźbę i dach adaptując poddasze dla celów wystawowych;
• nową stolarkę;
• nowe tynki wewnętrzne i zewnętrzne;
• wymieniono instalacje c.o., elektryczną, wodno-kanalizacyjną;
• zakonserwowano belki stropowe w jednym z pomieszczeń.

Po remoncie budynek został przeznaczony na Szkolny Dom Kultury. Obecnie w przyziemiu mieści się biblioteka szkolna, a na piętrze i w części zachodniej Młodzieżowy Dom Kultury.

W 1985-86 r. prowadzono prace malarskie przy elewacji i wnętrzach w części użytkowanej przez Dom Kultury.

• strona główna